Το Ιnternet της Παιδείας

        Μια από τις βαθύτερες αμφίδρομες σχέσεις που γνωρίζει ο άνθρωπος στη ζωή του είναι αυτή τού μαθητή - διδασκάλου. Στη βάση της είναι η σχέση που δημιουργεί τον πολιτισμό, μιας και οι κατακτήσεις κάθε γενιάς δεν πεθαίνουν μαζί της, αλλά μεταδίδονται στην επόμενη.

      Το Internet είναι, ουσιαστικά, το πρώτο αμφίδρομο μέσο επικοινωνίας των ανθρώπων (πολλοί πομποδέκτες), σε αντιδιαστολή με τα παραδοσιακά μονόδρομα μέσα (ένας πομπός - πολλοί δέκτες). Κατά συνέπεια, είναι εξ ορισμού ένα μέσο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ολοκληρωμένη αμφίδρομη παιδεία, συμπληρώνοντας τη μέχρι σήμερα χρήση του ως παγκόσμιας βιβλιοθήκης.

     Το δυναμικό του Internet στην παιδεία μόλις τώρα αρχίζει να διερευνάται διεθνώς σε μεγάλη κλίμακα. Οι πιο σημαντικές αιτίες που οδηγούν αυτή την εξέλιξη είναι πρώτα πρώτα η γιγάντωση της διείσδυσης του μέσου (ήδη κοντά 60% στην Αμερική) και έπειτα η δημιουργία των κατάλληλων εργαλείων που θα κάνουν την προσφορά παιδείας μέσω Internet ανάλογη σε ευκολία με την παιδεία διά προσωπικής επαφής μαθητών - διδασκάλων.

     Τα εργαλεία αυτά είναι εύχρηστα, κομψά και μάλλον λογικού κόστους. Στη βασική τους μορφή προσφέρουν παραδόσεις μαθημάτων από καθηγητές που ακολουθούνται από εξετάσεις on-line και τεστ. Σε ένα παράθυρο στην οθόνη του υπολογιστή παρουσιάζεται με κινούμενη εικόνα ο καθηγητής που δίνει τη διάλεξη. Σε ένα διπλανό παράθυρο παρουσιάζεται η ομιλία του με κείμενο, ενώ δίπλα, σε τρίτο παράθυρο, παρουσιάζονται τυχόν σχήματα, διαφάνειες και άλλα εποπτικά βοηθήματα. Γύρω γύρω υπάρχουν ποικίλα εργαλεία (π.χ. δείξε μου ξανά το κεφάλαιο 3, μεγάλωσέ μου το σχήμα, τύπωσέ μου τη φωτογραφία). Ακόμη, δίνεται η σχετική βιβλιογραφία, τόσο με παραπομπές on-line όσο και σε φυσικά βιβλία. Ύστερα από μια ομάδα παραδόσεων, μπορεί να έλθει ένα τεστ, που στην πιο απλή μορφή του είναι ρομποτικό: ο μαθητής παίρνει ένα ερωτηματολόγιο, συνήθως πολλαπλής επιλογής, και ο υπολογιστής του εκπαιδευτικού κέντρου τον βαθμολογεί άμεσα. Σε μια πιο σύνθετη μορφή, ο μαθητής μπορεί να κληθεί να γράψει κείμενο το οποίο θα το δει ένας πραγματικός καθηγητής, θα το βαθμολογήσει και θα του στείλει τις παρατηρήσεις του με e-mail. Βεβαίως, κάθε μαθητής μπορεί να στέλνει e-mail με ερωτήματα στους καθηγητές, είτε σε κλειστή μορφή είτε σε μορφή forum, όπου οι ερωταποκρίσεις μπορεί να παρακολουθούνται από όλα τα μέλη μιας ομάδας μαθητών.

       Στην παιδεία μέσω Internet, ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί τα μαθήματα όποτε θέλει, να επαναλαμβάνει όποια κεφάλαια θέλει, να σταματήσει την παράδοση για να δει καλύτερα ένα σχήμα, να ψάχνει άμεσα άλλα στοιχεία στη βιβλιογραφία. Όλ' αυτά είναι μεγάλες δυνάμεις, που, ωστόσο, έχουν μέσα τους τη δυνατότητα της κατάχρησης: Χωρίς τη φυσική παρουσία του διδασκάλου, ο μαθητής μπορεί να αρχίσει να χαζεύει και να χάνει τον χρόνο του (ευκολότερα και σε μεγαλύτερο βαθμό απ' ό,τι στις παραδοσιακές τάξεις). Ωστόσο, αν υπάρχουν συγκεκριμένα τεστ που πρέπει να περάσει σε συγκεκριμένο χρόνο, αποκτάμε ένα στοιχείο ελέγχου.

     Μετά ταύτα, είναι σαφές ότι είναι μακριά η ημέρα που θα πούμε ότι δεν έχουμε ανάγκη τις φυσικές τάξεις διδασκαλίας και τη φυσική επαφή διδασκάλου - μαθητών. Ωστόσο, είναι εξίσου σαφές ότι ο κόσμος της εκπαίδευσης προσθέτει στη δύναμή του ακόμη ένα ισχυρό, όσο και ανεξερεύνητο, όπλο.

Ο Θεόδωρος Σπίνουλας είναι επικεφαλής του Ιντερνετικού Προγράμματος του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη και της Πύλης ΙΝ. GR.
                                                                                  (Εφημερίδα  ΤΑ ΝΕΑ, 13-5-2001)

Ερωτήσεις:

1. Ν’ αποδώσετε το περιεχόμενο καθεμιάς παραγράφου συνοψίζοντάς το σε μια μόνο πρόταση.

2.   α) Με ποιον τρόπο ανάπτυξης*  είναι γραμμένη η δεύτερη παράγραφος;

            β)  Σε ποιο σημείο του κειμένου έχουμε περιγραφή; Τι πετυχαίνει μ’ αυτόν τον τρόπο ο συντάκτης;

3.  Να βρεις τα αντώνυμα των παρακάτω λέξεων του κειμένου:

 παραδοσιακά, εύχρηστα, σαφές, σύνθετα.                                                                                                                  

4. « …είναι μακριά η ημέρα που θα πούμε ότι δεν έχουμε ανάγκη τις φυσικές τάξεις διδασκαλίας και τη φυσική επαφή διδασκάλου – μαθητών».

          Με αφορμή τη φράση αυτή του Θ. Σπίνουλα, πυροδοτήθηκε έντονη συζήτηση στην τάξη σου σχετικά με το ρόλο της προσωπικής επαφής δασκάλου-μαθητή αλλά και των μαθητών μεταξύ τους, ιδιαίτερα στη σύγχρονη, «διαδικτυακή» εποχή. Αποφασίζεις να γράψεις ένα άρθρο για το περιοδικό του σχολείου σου όπου παρουσιάζεις α) τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της χρήσης των Η/Υ κατά τη διδασκαλία και β) τις προϋποθέσεις ώστε να μην υποβαθμίζεται η σημασία και η λειτουργικότητα της «φυσικής τάξης διδασκαλίας»

            ( 300-350 λέξεις)

*(ορισμό, διαίρεση, παραδείγματα, αναλογία, αιτιολόγηση, αίτιο-αποτέλεσμα, σύγκριση-αντίθεση, συνδυασμό μεθόδων)

Ερωτήσεις:

5. Ν’ αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο του παραπάνω άρθρου σ’ ένα κείμενο 100-120 λέξεων.

                                                                                                                                (μον. 25)

6.    α) Με ποιον τρόπο είναι γραμμένη η δεύτερη παράγραφος;

             β)  Σε ποιο σημείο του κειμένου έχουμε περιγραφή; Τι πετυχαίνει μ’ αυτόν τον τρόπο ο συντάκτης;

                                                                                                    (μον. 10)

7.  Να βρεις τα αντώνυμα των παρακάτω λέξεων του κειμένου:

 παραδοσιακά, εύχρηστα, κατάχρησης

                                                                                                                   (μον. 15)

8. Με αφορμή την τελευταία παράγραφο του κειμένου, πυροδοτήθηκε έντονη συζήτηση στην τάξη σου σχετικά με το ρόλο της προσωπικής επαφής δασκάλου-μαθητή αλλά και των μαθητών μεταξύ τους στη νέα διαδικτυακή εποχή. Απευθυνόμενος στους συμμαθητέσ σου παρουσιάζεις α) τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της χρήσης των Η/Υ κατά τη διδασκαλία και β) τις προϋποθέσεις ώστε να μην υποβαθμίζεται η σημασία και η λειτουργικότητα της «φυσικής τάξης διδασκαλίας»

                                                                                                                   (μον. 50)

  Το Ιnternet της Παιδείας

Άσκηση πύκνωσης: Ν’ αποδώσετε το περιεχόμενο καθεμιάς παραγράφου συνοψίζοντάς το σε μια μόνο πρόταση

(ενδεικτική απάντηση) 

 1.      Το Ίντερνετ, επειδή ακριβώς είναι αμφίδρομο μέσο επικονωνίας, είναι κατάλληλο για ν’αξιοποιηθεί στην εκ/ση.

 2.      Η μεγάλη διάδοση της χρήσης του Ίντερνετ και  η ύπαρξη κατάλληλων προγραμμάτων/ εργαλείων  διευκολύνουν την παροχή παιδείας μέσω Ίντερνετ.

 3.      Το μάθημα διεξάγεται από καθηγητή στην οθόνη, κατάλληλα εργαλεία σε παράθυρα, τεστ και εργασίες που μπορούν να σταλούν σε καθηγητές με e-mail.

 4.      Παρ’όλες τις δυνατότητες που προσφέρονται, η απουσία του πραγματικού δασκάλου μπορεί να ενθαρρύνει τους μαθητές στην αδιαφορία, φαινόμενο που μπορεί όμως ν’αντιμετωπιστεί.

 5.      Η συμβολή του Ίντερνετ είναι σημαντική, αλλά ακόμα δεν μπορεί ν’αντικαταστήσει τη φυσική διδασκαλία.

 Άσκηση συνεκτικότητας: Με βάση τις παραπάνω φράσεις και με τις κατάλληλες συνδετικές λέξεις
συντάξτε την περίληψη του κειμένου ώστε να υπάρχει συνοχή (αβίαστη μετάβαση απ’ τη μια περίοδο στην άλλη με τη χρήση κατάλληλων διαρθρωτικών λέξεων) και συνεκτικότητα (αβίαστη μετάβαση από το ένα επί μέρους νόημα στο άλλο)
 

επιμέλεια: Χριστίνα Παπαγγελή

Ημερομηνία τελευταίας επεξεργασίας: Σάββατο, 21. Απριλίου 2007