«Αν αυτό είναι το παιδί»

της Μαριάννας Tζιαντζή

Στη Β΄ Γυμνασίου μιας μεγάλης πόλης φτάνει ένας καινούργιος μαθητής. Ελληνόπουλο. Είναι συνεσταλμένος, μιλάει ελάχιστα, «προκαλεί» με την αδυναμία του να επικοινωνήσει, να κατοχυρώσει την ταυτότητά του. Μια μέρα, στο διάλειμμα, επτά συμμαθητές του τον περικυκλώνουν μες στην τάξη. Οι έξι τον χτυπούν και ο έβδομος, ο μικρός ρεπόρτερ, βιντεοσκοπεί με το κινητό του τηλέφωνο. Το βίντεο κάνει τον γύρο του θριάμβου στο σχολείο. Ο αδελφός του δαρμένου παιδιού φοιτά στο Λύκειο, στο ίδιο κτιριακό συγκρότημα. Οι εικόνες του ξυλοδαρμού φτάνουν και στο δικό του κινητό και εκείνος αναγνωρίζει τον μικρότερο αδελφό του. Οι επτά μαθητές τιμωρούνται με διήμερη αποβολή. Στο συμβούλιο των καθηγητών οι γνώμες διχάζονται. Οι μισοί ζητούν περισσότερη καταστολή και οι άλλοι μισοί αναρωτιούνται «τι θα πουν στους γονείς» (των επτά). Κάποιες φωνές που μιλούν για μια άλλη προσέγγιση ηχούν σαν εξωγήινες. H αστυνόμευση και το κουκούλωμα, η μετάθεση των ευθυνών είναι πιο εύκολες λύσεις από το ανέβασμα ενός θεατρικού έργου, την οργάνωση μιας αντιρατσιστικής ή αντιπολεμικής συναυλίας, την έκδοση ενός μαθητικού περιοδικού.

H πιο πάνω ιστορία είναι αληθινή και συνέβη φέτος τον χειμώνα. Οι δράστες δεν ήταν τραμπούκοι ούτε μέλη συμμορίας, δεν άφησαν τον συμμαθητή τους αιμόφυρτο. Όμως τι νόημα έχει το να δείρεις κάποιον, αν δεν μπορείς να το παινευτείς; Όπως κάποτε οι Βρετανοί αποικιοκράτες φωτογραφίζονταν πλάι στη σκοτωμένη τίγρη, όπως οι Αμερικανοί στρατιώτες στο Αμπού Γκραΐμπ απαθανάτισαν τον εξευτελισμό των κρατουμένων, έτσι και τα παιδιά των νέων τεχνολογιών διαφήμισαν το κατόρθωμά τους.

Η παιδική βία είναι συνέπεια και συνέχεια της μικρής καθημερινής βίας, της επιθετικότητας και του ανταγωνισμού μεταξύ των ενηλίκων. Είναι συνέπεια και συνέχεια της απαξίωσης του σχολείου, του ρόλου του εκπαιδευτικού αλλά και του μαθητικού κινήματος, που σήμερα έχει περιοριστεί στο μάνατζμεντ των εκδρομών στη Ρόδο και στις εξόδους στα νυχτερινά ή εμπορικά κέντρα. Φυσικό είναι. Όταν η Άννα Βίσση γίνεται εθνική ηρωίδα, όταν στο μικρόφωνό της ακουμπά όλη η Ελλάδα, όταν τα παιδιά του τηλεοπτικού «Fame Story» (και όχι μια παιδική χορωδία) γίνονται οι επίσημοι βάρδοι του Γύρου της Αθήνας, τι να σου κάνει ο χαμηλόμισθος «καθηγητάκος»; Τι σεβασμό να νιώσει ο μαθητής για το δημόσιο σχολείο όταν ο δρόμος για το πανεπιστήμιο περνάει μέσα από το φροντιστήριο ή τα ιδιαίτερα;

Το homo hominis lupus δεν ισχύει μόνο για τους ενήλικες. Τα «μικρά εγκλήματα μεταξύ φίλων», η καθημερινή υπόγεια βία ίσως είναι πιο διαβρωτική από τα ακραία εγκληματικά φαινόμενα. Το εκπληκτικό αυτοβιογραφικό βιβλίο του Πρίμο Λέβι «Αν αυτό είναι ο άνθρωπος», που μιλάει για το Άουσβιτς, δείχνει ότι και ο μικρόκοσμός μας μπορεί να γίνει ένα είδος στρατοπέδου συγκέντρωσης όπου φρουρός, καταδότης και βασανιστής δεν θα είναι ο «από πάνω», ο Γερμανός στρατιώτης, αλλά ο πλησίον, αυτός της διπλανής πόρτας, του διπλανού γραφείου ή θρανίου.

Ερωτήσεις:

1.      Ν’ αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο του παραπάνω κειμένου  (σε 80-100 λέξεις)

2.      Να βάλετε δικό σας τίτλο στο κείμενο.

3.      Με ποιο/υς  τρόπο/υς έχει αναπτυχθεί η τρίτη παράγραφος;

4.      Να βρείτε σημεία του κειμένου που είναι είδηση και άλλα που αποτελούν σχόλια.

5.      Να βρείτε λέξεις που μπορούν να αντικαταστήσουν τις παρακάτω, σημασιολογικά ισοδύναμες, μέσα στο κείμενο: συνεσταλμένος, κουκούλωμα, εξευτελισμός, συνέπεια, υπόγεια.

6.      Να βρείτε τα συνθετικά των παρακάτω λέξεων του κειμένου: καινούργιος, βιντεοσκοπεί, αστυνόμευση, απαθανάτισαν, συνέπεια.

7.      Γιατί, κατά τη γνώμη σου, κάποιες ξένες λέξεις γράφονται με ελληνικούς χαρακτήρες (ρεπόρτερ, βίντεο, μάνατζμεντ) ενώ άλλες αποδίδονται με το λατινικό αλφάβητο (Fame Story, homo hominis lupus); Μπορείτε να αποδώσετε τη σημασία των λέξεων/ φράσεων που σας δίνονται σε παρένθεση;

8.      Ποια είναι η σημασία των παρακάτω διαρθρωτικών λέξεων / φράσεων του κειμένου; α) H πιο πάνω [β΄ παρ.] , β) Όπως ... όπως ... έτσι, [β΄ παρ.]

9.      Σε μια παράγραφο 80 – 100 λέξεων αναπτύξτε το νόημα της παρακάτω φράσης του κειμένου: «η καθημερινή υπόγεια βία ίσως είναι πιο διαβρωτική από τα ακραία εγκληματικά φαινόμενα.»

10.  Η βιντεοσκόπηση, και μάλιστα μέσω κινητού, πολλές φορές χρησιμοποιείται ανεξέλεγκτα, προσβάλλοντας την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Σ’ ένα κείμενο 200-300 λέξεων που θα δημοσιευτεί στη σχολική εφημερίδα, καταγγείλτε αυτή τη μέθοδο άσκησης βίας και προτείνετε τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου.

11.   Σε εφημερίδα ευρείας κυκλοφορίας διαβάσατε την παρακάτω είδηση:
Μέχρι πριν από λίγους μήνες στα σχολεία της Βρετανίας κυκλοφορούσε η μόδα του “ happy slapping”: μια παρέ μαθητών πλησίαζε ένα άλλο παιδί, του έριχναν ένα χαστούκι, κατέγραφαν το περιστατικό με την κάμερα ενός κινητού και μετά το έστελναν σε φίλους ή το ανέβαζαν στο διαδίκτυο συμμετέχοντας σε διαγωνισμούς για το πιο πετυχημένο «χαρούμενο χαστούκι».
Αποφασίζετε να παρουσιάσετε και να σχολιάσετε την είδηση αυτή στην εφημερίδα του σχολείου σας, σχολιάζοντάς την. (Μην ξεχάσετε να βάλετε τίτλο).
 

επιμέλεια: Χριστίνα Παπαγγελή, Βασίλης Συμεωνίδης

Ημερομηνία τελευταίας επεξεργασίας: Τετάρτη, 16. Μαΐου 2007