φιλολογικές σελίδες

[αρχική]  [αρχαία ελληνικά]  [έκθεση - έκφραση]  [λογοτεχνία]  [ιστορία]  [διάφορα]  [σύνδεσμοι]

Κείμενα σχετικά με το προσφυγικό

 

ΠΑΡΑΘΕΜΑ 1ο

«Όλοι οι Έλληνες στην Ελλάδα, όλοι οι Τούρκοι στην Τουρκιά!... Θρήνος σηκώθηκε μέσα στο χωριό. Δύσκολα, πολύ δύσκολα, ξεκολνάει η ψυχή από τα γνώριμά της νερά κι από τα χώματα… Μας ξεριζώνουν! Ανάθεμα στους αίτιους! Ανάθεμα στους αίτιους! Σήκωσε ο λαός τα χέρια στον ουρανό, σήκωσε βουή μεγάλη: Ανάθεμα στους αίτιους! Κυλίστηκαν όλοι χάμω, φιλούσαν το μαλακωμένο απ’ τη βροχή χώμα, το ‘τριβαν στην κορφή του κεφαλιού τους, στα μάγουλα, στο λαιμό, έσκυβαν, το ξαναφιλούσαν».

Νίκου Καζαντζάκη,  «Οι αδερφοφάδες» Αθήνα 1973 σελ. 14

 

ΠΑΡΑΘΕΜΑ 2ο

Ήταν κατάρα Θεού η Ανταλλαγή

«Δύο χρόνια προτού γίνει η Ανταλλαγή, ήρθαν στο Γκέλβερι Έλληνες πρόσφυγες από το Ντενιζλί και το Ναζλί, κοντά στη Σμύρνη. Μας είπαν πως τους εξόρισαν οι Τούρκοι και ότι αργότερα θα διώξουν όλους τους Έλληνες της Ανατολής. Το μήνα Μάη του 1924 ήρθαν στο χωριό μας Τούρκοι πρόσφυγες από την Καστοριά και την Κοζάνη. Οι καημένοι υπέφεραν πολύ από τις κακουχίες του ταξιδιού και κάθε μέρα πέθαιναν. Δεν τους σήκωσε ο τόπος. Τους φτωχούς τους φιλοξενούσαμε στα σπίτια μας και τους ταΐζαμε, γιατί οι ντόπιοι Τούρκοι δεν τους κοίταζαν. Αργότερα, μερικές συνοικίες δικές μας άδειασαν ολότελα – μας μετέφεραν σε άλλα σπίτια – κι εκεί εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες. Μια μέρα ήρθε στο Γκέλβερι Επιτροπή, από την Ελλάδα, όπως έλεγαν. Πήγαν μαζί τους και δικοί μας, για να κουβεντιάσουν για την Ανταλλαγή. Την άλλη μέρα, οι Τούρκοι πετροβόλησαν το σπίτι όπου έμενε η Επιτροπή. Οι άνθρωποι της Επιτροπής ήρθαν και μας έγραψαν τα ονόματα και τις περιουσίες μας. Μας είπαν πως θα γίνει Ανταλλαγή , θα πάμε στην Ελλάδα. Μας σύστησαν να μη φοβόμαστε. Να πουλήσουμε ό,τι μπορούμε από την κινητή περιουσία μας και τα υπόλοιπα να τα πάρουμε μαζί μας. Όταν άκουσα πως θα πάμε στην Ελλάδα, η αλήθεια χάρηκα, γιατί οι Τούρκοι είχαν σκοτώσει τον άντρα μου στο Ιλίσου για χτηματικές διαφορές. Ίσως οι άλλοι πατριώτες μας να λυπήθηκαν που θα έφευγαν. Κάναμε στην εκκλησία του Γρηγορίου Θεολόγου την τελευταία λειτουργία. Βάλαμε σε κάσες το λείψανο του Γρηγορίου Θεολόγου, τις εικόνες, τους πολυελαίους και τα καντήλια των εκκλησιών. Όσα εικονίσματα ήταν παλιά τα θάψαμε στο νεκροταφείο. Τα πράγματά μας τα φορτώσαμε και τα στείλαμε με  «κομισιόν» στη Μερσίνα. Αύγουστος μήνας ήταν όταν βγήκαμε από το χωριό. Μπήκαμε σε αραμπάδες και τραβήξαμε κατά το Ακσεράι. Οι Τούρκοι του Γκέλβερι έκλαιγαν και μας παρακαλούσαν να μη φύγουμε…»

Γκέλβερι = Καρβάλη, αρχ. Ναζιανζός κωμόπολη 108 χλμ. Ν.Δ. της Καισάρειας

Μαρτυρία της Πολυξένης Κατραντζή, Αθήνα  28/1/1954 , Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, «Έξοδος» σελ. 9

 

Ερωτήσεις

  1. Λαμβάνοντας υπόψη σας τα παραθέματα και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να γράψετε ποια Σύμβαση όριζε την ανταλλαγή των πληθυσμών και πώς αντιδρούσαν οι ανταλλάξιμοι.

  2. Στο δεύτερο παράθεμα γίνεται λόγος για μια Επιτροπή. Ποια είναι αυτή (σύνθεση και αρμοδιότητα);    

επιμέλεια: Μακρής Κώστας

Ημερομηνία τελευταίας επεξεργασίας: Παρασκευή, 04. Μαΐου 2007

συνεργατικός δικτυακός τόπος με εκπαιδευτικό σκοπό και περιεχόμενο